Bilgisayar mesajı: INSERT BOOTDISK, PRESS ANY KEY
Bu durumda sabitdisk üzerinde işletim sistemi bulunamamıştır. İşletim sistemine ait bir dosyayı (örneğin, IO.SYS, MSDOS.SYS) silmiş olabilirsiniz veya sabitdiskin açılış sektörü arızalanmıştır. Bu hata mesajının nedeni bir virüs de olabilir.
1. İlk olarak bilgisayarı bir kez daha kapatın.
2. İlk yardım veya Windows açılış disketini sürücüye yerleştirin ve bilgisayarı tekrar çalıştırın.
3. Bilgisayar disketten açıldıktan sonra A: sürücüsünü gösteren DOS komut satırı ekrana gelecektir. şimdi “sys C:” yazın ve bu sürücüye geçmek için [Enter] tuşuna basın. Bu sayede sabitdiske yeni bir açılış sektörü yazılacak ve sistem dosyaları yeniden yükleneceklerdir.
4. şimdi, üzerinde DOS anti virüs yazılımı bulunan bir disket yerleştirin ve sabitdiski tarayın.
5. Eğer virüs bulunamazsa, bilgisayarınızı artık sabitdiskten çalıştırabilirsiniz. Aksi takdirde sisteminizdeki virüsü temizlemelisiniz.
Bilgisayar mesajı: NON SYSTEM DISK
Bu mesaj, A sürücüsünde bir disket bulunduğu zaman ekrana gelir. Yapmanız gereken tek şey disketi çıkartmak ve bilgisayarı yeniden çalıştırmaktır.
Eğer bilgisayarınızın açılış sırasında ilk olarak sabitdiskle çalışmasını istiyorsanız, “A:, C:” şeklinde olan BIOS’daki açılış sırasını “C:, A:” olarak değiştirmelisiniz. Bilgisayar, ancak bu değişiklikten sonra sabitdiski kullanarak açılacaktır. Bunun için aşağıdaki işlemleri uygulayın:
1. Bilgisayarı yeniden başlatın ve BIOS Setup’ı açın.
2. Aradığınız özelliği ADVANCED CMOS SETUP menüsü altında bulabilirsiniz. Açılış sırasını SYSTEM BOOT UP SEQUENCE satırından değiştirebilirsiniz. Aşağı yukarı ok tuşlarını kullanarak bu seçeneği işaretleyin ve [Page Up] ve [Page Down] tuşlarını kullanarak istediğiniz açılış sırasını belirleyin.
3. Yaptığınız değişiklikleri kaydedin ve BIOS’dan çıkın. Bunun sonucunda bilgisayar yeniden başlatılacak ve sürücü içerisinde bir disket unutsanız dahi sizi rahatsız etmeyecektir.
Bilgisayar mesajı: C: DRIVE ERROR
BIOS Setup’ındaki sabitdisk bilgileri yanlış girilmiştir. Bunun sonucunda açılış sırasında bir dizi hata mesajı ekrana gelir:
C: DRIVE ERROR
71 Press to Resume
İşletim sistemi yok
Sistem yok veya sürücü hatası
Değiştirin ve herhangi bir tuşa basın
Dikkat! Veri kaybı tehlikesi!
CMOS Setup’da yanlış sabitdisk parametreleri girilmişse, FORMAT komutu çalıştırıldığı zaman sabitdisk de yanlış parametreler kullanılarak biçimlendirilecektir. Bu, eğer bilgisayarınızda 20 GByte’lık bir disk mevcutsa ve CMOS Setup’da bu disk 10 GByte görülüyorsa, sabitdiskiniz sadece 10 GByte’lık bir disk olarak biçimlendirilecektir. Bunun sonucunda disk üzerindeki veriler tamamen kaybedilir. Yukarıda anlatıldığı gibi ilk olarak BIOS’daki sabitdisk parametrelerini kontrol edin ve gerekli değişikleri yapın. Sabitdiskiniz bundan sonra sorunsuz olarak çalışacaktır.
2.4.13 Bilgisayar mesajı: CONTROLLER FAILURE, HARDDISK FAILURE veya HDC FAILURE
HDC, Hard Disk Controller ifadesinin kısaltmasıdır. Bu hata mesajı normalde arızalı bir sabitdisk anlamına gelir. Ancak hata, arızalı bir sabitdisk kontrolörü veya daha da kötüsü (ancak seyrek karşılaşılan bir durumdur) arızalı bir anakart anlamına da gelebilir.
1. Bilgisayarınızı tekrar kapatın ve açın. Eğer aynı hata mesajı bir kez daha ekrana geliyorsa, ciddi bir donanım arızası ile karşı karşıyasınız demektir.
2. Bilgisayarın kasasını açın ve sabitdisk kontrolörün yuvasına tam olarak oturup, oturmadığını kontrol edin. Eğer şanslıysanız sorunu bu şekilde çözebilir ve bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.
Eğer hata mesajı halen ekrana geliyorsa, sorunun kaynağı biraz önce de söylendiği gibi kontrolör, sabitdisk veya anakart olabilir. Disket sürücü kontrolörünün, sabitdisk kontrolörü ile yan yana bulunduğu kombi kartlarda ise birinin arızası diğerini etkilemeyebilir. Yani sistemi disket sürücü ile açmak halen mümkün olabilir.
Sabitdiski kontrol etmek
Biraz zahmetli olmasına rağmen oldukça kolay bir işlemdir.
1. Bilgisayarın kasasını açın.
2. Sabitdiski bulunduğu yerden çıkartın.
3. Tüm kablolarını tekrar takın.
4. Sabitdiski elinizde tutun ve bilgisayarınızı çalıştırın. Bu sırada, sabitdisk motorunun çalışıp, çalışmadığını kontrol edin.
5. Eğer motor çalışıyorsa, bir sonraki bölümden okumaya devam edin.
6. Ancak motor çalışmıyorsa, sabitdiskin güç kablosunu başka bir sürücününkiyle değiştirin. Eğer motor çalışmaya başlarsa, sorun güç kablosundan kaynaklanıyor demektir. Bunun için boşta bir kabloyu kullanmaya devam edebilir veya bir Y adaptörü yardımıyla başka bir güç kablosunu çoğaltabilirsiniz.
7. Buna rağmen disk çalışmıyorsa, arızalanmış ve yenisi ile değiştirilmesi gerekiyor demektir. Verilerin yedeklenmesi ise bu durumda mümkün olmayacaktır.
Tek bir sabitdiskiniz varsa
1. Eğer sabitdiskteki verilerin üzerine henüz hiç bir şey yazılmadıysa, bilgisayarı çalıştırın ve açılış sırasında BIOS Setup’ına geçin.
2. Sabitdiske ait Standart Setup’taki bilgileri not edin.
3. Sabitdiskinizi bir başka bilgisayara, örneğin bir tanıdığınızın bilgisayarına takın. Buradaki BIOS Setup’a da sabitdiskinize ait doğru bilgileri tabii ki girmelisiniz. Diskinizi, diğer aygıtlar ile zamanlama problemini aşmak için tek bir sürücü olarak kurun.
4. Eğer sabitdiskiniz çalışırsa, sorun kontrolör kartı veya anakarttan kaynaklanıyor demektir.
Birden fazla sabitdiskiniz varsa
1. Arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdiski, eğer ilk disk olarak tanımlanmadıysa, BIOS Setup’tan ilk olarak işaretleyin. Diğer diskleri ise BIOS’dan silin. Ancak daha önce söz konusu disklerin bilgilerini, ileride doğru girebilmek için not etmelisiniz.
2. IDE kontrolördeki tüm cihazları (sabitdisk, CD-ROM sürücü) çıkartın.
3. Sadece arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdisk takılı kalsın. Bu disk EIDE kontrolörlerden birinde Primary, yani birincil disk olarak bulunmalıdır. Hangi bağlantı noktasının birincil olduğunu anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.
4. Sabitdisk de üzerindeki Jumper yardımıyla Master veya Single olarak ayarlanmalıdır. (Bunun için disk üzerindeki açıklamalara bakabilirsiniz.) Buna, disk ilk sürünüz olarak kurulmadığı zaman özellikle dikkat etmelisiniz.
5. Bilgisayarı yeniden başlatın.
6. Eğer sabitdiskiniz çalışıyorsa, arıza başka bir diskten de kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda yukarıdaki işlemleri diğer diskler için de uygulamalısınız.
7. Eğer bilgisayarınız hiçbir disk ile çalışmazsa, sorun kontrolör veya anakarttan kaynaklanıyor olabilir. Aynı anda birden fazla diskin arızalanması ihtimali ise neredeyse imkansızdır.
Sabitdisk kontrolörünü test etmek
Bu da tek başınıza rahatlıkla gerçekleştirebileceğiniz çok basit bir kontrol işlemidir.
Harici kontrolör kartına sahipsiniz.
1. Kontrolör kartınızı test etmek için yeni bir sabitdisk kontrolörüne ihtiyacınız olacak. Eğer başka bir kontrolör kartına sahip değilseniz, (zaten kimin iki tane kartı olabilir ki!), kısa bir süre için size verebilecek bir tanıdığınızdan yardım isteyebilirsiniz. Ancak bu kartın da bilgisayarınızın Bus System’ine (ISA, PCI, EISA) uygun olmasına dikkat etmelisiniz.
2. Kontrolör kartınızı yenisi ile değiştirin. Kartın ayarlarının yapılmasına gerek yoktur.
3. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüzü bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
4. Bilgisayarınız sorunsuz bir şekilde açılırsa, arızayı tespit ettiniz demektir.
Anakarta entegre bir kontrolöre sahipsiniz
1. Eğer bilgisayarınızdaki kontrolör anakart üzerinde entegre bir şekilde bulunuyorsa, ödünç aldığınız kartı takmadan önce bu parçayı kapatmalısınız. Bunun için normalde anakart üzerinde bir Jumper veya DIP şalteri bulunabilir. Bazı modern bilgisayarlarda ise kontrolörü BIOS Setup’tan kapatabilirsiniz. Bu kontrolörü nasıl kapatabileceğinizi ise anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.
2. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüz bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
3. Eğer her şey yolunda giderse, kendinize yeni bir kontrolör satın almalısınız. Tamir edilmesi mümkün olmayacağı için, anakartınız üzerindeki arızalı kontrolörün kapalı kalması gereklidir.